PROŚBA DZIECKA

1. Nie psuj mnie.
   Dobrze wiem, że nie powinienem mieć tego wszystkiego, czego się domagam. To tylko próba sił z mojej strony.

2. Nie bój się stanowczości.
   Właśnie tego potrzebuję – poczucia bezpieczeństwa.

3. Nie bagatelizuj moich złych nawyków.
   Tylko ty możesz pomóc mi zwalczyć zło, póki jest to jeszcze w ogóle możliwe.

4. Nie rób ze mnie większego dziecka, niż jestem.
   To sprawia, że przyjmuje postawę głupio dorosłą.

5. Nie zwracaj mi uwagi przy innych ludziach, jeśli nie jest to absolutnie konieczne.
   O wiele bardziej przejmuję się tym, co mówisz, jeśli rozmawiamy w cztery oczy.

6. Nie chroń mnie przed konsekwencjami.
   Czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych i nieprzyjemnych.

7. Nie wmawiaj mi, że błędy, które popełniam, są grzechem.
   To zagraża mojemu poczuciu wartości.

8. Nie przejmuj się za bardzo, gdy mówię, że cię nienawidzę.
   To nie ty jesteś moim wrogiem, lecz twoja miażdżąca przewaga !

9. Nie zwracaj zbytniej uwagi na moje drobne dolegliwości.
   Czasami wykorzystuję je, by przyciągnąć twoją uwagę.

10. Nie zrzędź.
    W przeciwnym razie muszę się przed tobą bronić i robię się głuchy.

11. Nie dawaj mi obietnic bez pokrycia.
    Czuję się przeraźliwie tłamszony, kiedy nic z tego wszystkiego nie wychodzi.

12. Nie zapominaj, że jeszcze trudno mi jest precyzyjnie wyrazić myśli.
    To dlatego nie zawsze się rozumiemy.

13. Nie sprawdzaj z uporem maniaka mojej uczciwości.
    Zbyt łatwo strach zmusza mnie do kłamstwa.

14. Nie bądź niekonsekwentny.
    To mnie ogłupia i wtedy tracę całą moją wiarę w ciebie.

15. Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami.
    Może się wkrótce okazać, że zamiast prosić cię o wyjaśnienia, poszukam ich gdzie indziej.

16. Nie wmawiaj mi, że moje lęki są głupie.
    One po prostu są.

17. Nie rób z siebie nieskazitelnego ideału.
    Prawda na twój temat byłaby w przyszłości nie do zniesienia. Nie wyobrażaj sobie, iż przepraszając mnie stracisz autorytet. Za uczciwą grę umiem podziękować miłością, o jakiej nawet ci się nie śniło.

18. Nie zapominaj, że uwielbiam wszelkiego rodzaju eksperymenty.
    To po prostu mój sposób na życie, więc przymknij na to oczy.

19. Nie bądź ślepy i przyznaj, że ja też rosnę.
    Wiem, jak trudno dotrzymać mi kroku w tym galopie, ale zrób, co możesz, żeby nam się to udało.

20. Nie bój się miłości. Nigdy.

Autor: Janusz Korczak

 

 

 CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU DZIECKA W WIEKU OD 3 DO 6 LAT

 

DZIECI TRZYLETNIE:

Łatwo ulegają zmęczeniu, ale też szybko regenerują swoje siły. Potrafią na krótko skupić swoją uwagę na przedmiocie, dlatego też ważne jest, by krótkotrwały wysiłek przeplatać z częstym odpoczynkiem, umożliwiającym zmianę pozycji, zaspokajającym potrzebę ruchu.

Dzieci w tym wieku są przede wszystkim egocentrykami. To wokół nich ma się wszystko skupiać – utrudnia im to orientację
w otoczeniu.

Brak umiejętności samoobsługowych wymaga stałej zależności od dorosłych.

Trzylatki łatwo tracą poczucie bezpieczeństwa, które jest warunkiem równowagi psychicznej. Powinno zatem się je czujnie obserwować, aby w razie potrzeby pocieszyć, ośmielić lub zachęcić do wspólnej zabawy.

Pracę nauczycielki ułatwia naturalna skłonność trzylatków do naśladownictwa, podatność na sugestie słowa; trzylatek chętnie podporządkowuje się wychowawcy stawiającemu wymagania w sposób łagodny, choć stanowczy, bez zdenerwowania, które udzielałoby się dziecku i wyzwala chęć przekory.

Kontakty małych dzieci z otoczeniem utrudnia ich mało jeszcze komunikatywna i przeważnie sytuacyjna mowa. Myślenie wchodzi dopiero w fazę konkretno – wyobrażeniową.

Dzieci trzyletnie interesują się wzajemną przynależnością różnych przedmiotów, które odkrywają już we wczesnym dzieciństwie, np. dziecko łączy filiżankę ze spodkiem, lokomotywę z wagonem, kwiatek z doniczką. Ułatwia to wdrażanie do utrzymywania porządku (każdy wiesza swoje ubrania na swoim znaczku, klocki powinny znaleźć się w koszyku itp.).

Trzyletnie dzieci chętnie bawią się samotnie lub dwójkami. Nie potrafią jeszcze bawić się razem, chociaż na ogół bardzo chętnie przebywają obok siebie. Próby współdziałania w zabawie mają charakter czysto zewnętrzny, np. sypanie piasku do tego samego wiaderka, zbiorowa zabawa w naśladowanie jadących samochodów).

BARDZO WAŻNE:

Wprowadzenie stałego rytmu dnia i prostych, zrozumiałych zasad!

 

 

DZIECI CZTEROLETNIE:

Lepiej, niż trzyletnie orientują się w otoczeniu.

Postępy w rozwoju motorycznym czynią je bardziej sprawnym, można więc wymagać od niego większej samodzielności przy obsługiwaniu się, jak również przy spełnianiu poleceń. Mimo znacznie większej wytrzymałości i umiejętności skupienia uwagi czterolatek – podobnie, jak trzylatek – zdolny jest do krótkotrwałego wysiłku.

Dzieci w tym wieku mając zwiększoną potrzebę ruchu i działania coraz aktywniej poznawają otoczenie. Ich zainteresowania dotyczą przede wszystkim rzeczy i zjawisk z najbliższego otoczenia. Dziecko coraz częściej zadaje pytania, mówi o swoich spostrzeżeniach i przeżyciach, zasób jego słów wzbogaca się. Trudności w nawiązywaniu słownego porozumiewania się z dzieckiem znacznie się zmniejszają. Łatwiej nawiązuje ono społeczne kontakty z dorosłymi i rówieśnikami, sygnalizuje swoje potrzeby, życzenia, odczuwane zadowolenie, czy przykrość.

Dzieci chętnie skupiają się przy nauczycielce, a jeśli ona z nimi rozmawia – darzą ją zaufaniem, dzielą się swymi kłopotami, zasypują pytaniami.

Dla czterolatka naśladowanie starszych jest nadal jedną z dróg uczenia. Dzięki nawiązaniu uczuciowej więzi z wychowawcą dziecko jeszcze aktywniej pod jego kierunkiem przyswaja sobie normy współżycia, obserwuje otoczenie, poszerza wiadomości, lepiej wykorzystuje zdobywane umiejętności, reaguje na piękno przyrody, opowiadania, ilustracje.

Wśród form pracy z czterolatkiem ważne miejsce zajmuje organizowanie ich czynności związanych z racjonalnym trybem życia, przy czym wymagania programowe dla tej grupy znacznie się zwiększają.

Należy systematycznie utrwalać zdobyte w grupie trzylatków umiejętności samoobsługowe.

Zabawę czterolatków charakteryzuje silniejsza niż u trzylatków tendencja do szukania towarzystwa, ale nadal obserwujemy potrzebę indywidualności.

Dzieci wymagają pośrednictwa i pomocy ze strony nauczycieli, dorosłych. Trudno im bowiem jeszcze informować się wzajemnie o swych zamiarach i pragnieniach. Nie są też zdolne do samodzielnego organizowania zabawy, polegającej na współdziałaniu, mimo że taka właśnie zabawa coraz bardziej je pociąga.

Zajęcia w grupie z dziećmi czteroletnimi organizuje się już systematycznie. Dzieci słabiej przystosowane do życia w zespole wymagają indywidualnego potraktowania.

BARDZO WAŻNE:

Kontynuowanie stałego rytmu dnia, wprowadzanie zasad i ich systematyczne stosowanie!

 

 

DZIECI PIĘCIOLETNIE:

Rozwój dzieci pięcioletnich cechuje szybko wzrastająca aktywność ruchowa, postępujący rozwój umysłowy i motoryczny oraz zwiększająca się rola czynnika świadomości w postępowaniu. Rozszerza się krąg zainteresowań dziecka, pogłębianych przez dokładniejsze obserwacje, dociekanie przyczyn poznawanych zjawisk i faktów. Zwiększa się możliwość dłuższego skupienia uwagi na jednym temacie. Wynikające stąd konsekwencje dla pracy z dziećmi w tym wieku to zapewnienie odpowiednich warunków zaspokajania ich wzmożonej potrzeby ruchu i wysiłku fizycznego oraz konieczność wyjścia naprzeciw ich zainteresowaniom poznawczym i potrzebie kontaktów społecznych.

W wieku pięciu lat zachodzą duże zmiany w rozwoju społecznym dziecka, nasila się potrzeba współdziałania z rówieśnikami, przejawia się wrażliwość na opinię otoczenia, rodzi się chęć współzawodnictwa. Nakłada to na nauczycielkę obowiązek dalszej pracy nad kształtowaniem zgodnego współżycia dzieci w grupie. Zarysowują się sprzeczności interesów podczas zabawy, mnożą się konflikty, pojawiają się sympatie i antypatie, tendencje do pomijania niektórych kolegów, nadużywanie przewagi i dokuczanie.

W pracy wychowawczej nad przyswajaniem dzieciom właściwych norm postępowania coraz szersze zastosowanie znajduje metoda umów z dziećmi, regulujących ich wzajemne stosunki, ustalających ich prawa i obowiązki. Wraz z rozwojem dziecka wzrasta znaczenie obserwacji otoczenia, gromadzenia okazów, obrazów, udostępniania mu estetycznie wykonanych przedmiotów i dzieł sztuki. Zwiększa się też rola książki, pomocy dydaktycznych, opowiadań nauczycielki, przedstawień kukiełkowych, koncertów.

Wady wymowy u pięciolatków zdecydowanie wymagają interwencji logopedy, stomatologa lub laryngologa. W pracy z grupą pięciolatków wciąż jeszcze dużo miejsca zajmuje organizowanie czynności związanych z racjonalnym trybem życia. Można już od nich wymagać, aby umiały samodzielnie się obsłużyć i by systematycznie wykonywały drobne prace użyteczne: pracowały w ogródku, naprawiały zabawki, sprzątały po zajęciach, zamiatały podłogę itp. W grupie tej wprowadza się już stałe tygodniowe dyżury, np. przy nakrywaniu stolików, powierza się opiekę nad rybkami w akwarium lub innymi zwierzętami hodowanymi w przedszkolu.

Kontakty okolicznościowe wzbogacają się głównie z związku z rosnącym zaciekawieniem wiedzą. Dzieci, znajdując zachętę i zrozumienie u nauczycielki, zwracają się do niej z różnymi pytaniami dotyczącymi obserwowanego środowiska, otoczenia społecznego, technicznego i przyrodniczego, domagają się uzupełnienia wiadomości, wyjaśnień, potwierdzenia spostrzeżeń, dzielą się przeżyciami, opowiadają, co się zdarzyło w domu, na podwórku, na niedzielnym spacerze. Tematem rozmów może i powinno być postępowanie dzieci, które nieraz wymaga korygowania i próby wartościowania, oceniania uczynków słusznych i niesłusznych, rozróżnianie, co dobre, a co złe.

Zabawa dzieci pięcioletnich wyraża przeżycia i zainteresowania, coraz częściej wybiegające poza tematykę związaną z najbliższym otoczeniem. Dzieci bawią się rozdzielając role: w straż pożarną, podróż okrętem, urządzają przedstawienia. Jednak mimo postępu, jaki dokonał się w ich rozwoju, samodzielny podział ról, ułożenie planu wspólnej zabawy o bardziej złożonej treści to da nich nadal bardzo trudne zadanie. Wzrasta więc rola wychowawcy jako pośrednika, pomocnika i doradcy w realizowaniu ich pomysłów i zamiarów w formie zespołowej, tematycznie rozwiniętej zabawy. Pomoc przy nawiązywaniu kontaktów koleżeńskich oraz regulowanie umów zgodnego współżycia w grupie powinny ułatwić dzieciom wspólną zabawę, jak również stworzyć warunki do samotnej zabawy lub zabawy z wybranym partnerem.

Dziecko pięcioletnie zbyt często bawiące się samotnie, wyraźnie stroniące od innych powinno jednak zwrócić uwagę nauczycielki, która postara się poznać przyczyny tego zachowania i zastosować właściwe środki zaradcze. Trzeba również stwarzać możliwości rzucania do celu, zabaw z piłką, wspinania się, biegów, itp. W zabawach konstrukcyjnych nadal klocki są materiałem podstawowym, ale zwiększająca się precyzja ruchów, charakterystyczna dla dziecka pięcioletniego, pozwala na wprowadzenie także bardziej skomplikowanych zestawów konstrukcyjnych oraz zabawek mechanicznych. Pięciolatkom stają się coraz bardziej potrzebne różne akcesoria wzbogacające gospodarstwo, przy czym niektóre z nich mogą wykonać same, z pomocą nauczycielki. Dzieci stają się zdolne do wykonywania wyznaczonych im zadań, dłuższego koncentrowania uwagi wokół jednego tematu, wspólnego dla całej grupy.

Równocześnie wzrastają możliwości ich twórczej ekspresji: ruchowej, słownej, wokalnej i plastycznej.

BARDZO WAŻNE:

Wykorzystywanie naturalnej potrzeby ruchu i działania, przydzielanie ról i zadań!

 

 

DZIECI SZEŚCIOLETNIE:

W społeczno – moralnym rozwoju sześciolatka, w porównaniu do młodszych dzieci występują bardzo wyraźne zmiany. Znaczną rolę odgrywa tu czynnik świadomości, duża samodzielność dzieci, rozwój samooceny, samokontroli.

Prace użyteczne i dyżury pełnione przez dzieci sześcioletnie nabierają obiektywnej wartości, są istotnie przydatne w życiu przedszkola. Wspólne podejmowane zadania mają dla dzieci szczególne znaczenie. Cel osiągany zespołowym wysiłkiem, efekt, do którego każde dziecko w jakiś sposób się przyczynia jest istotnym czynnikiem w rozbudzeniu zamiłowania przez dzieci zabaw zespołowych – tematycznych i konstrukcyjnych oraz słownego porozumiewania się w sprawie wspólnych planów.

Dzieci w tym wieku przejawiają silną tendencje do wykorzystywania w zabawie posiadanej wiedzy. Nauczycielka może i powinna im w wielu przypadkach pomóc przy realizacji wspólnych zamierzeń, prostować błędne wiadomości, jak również pamiętać o zapewnieniu warunków do zabaw indywidualnych.

U dzieci sześcioletnich poszerza się bardzo krąg zainteresowań poznawczych, wzrasta chęć obserwacji otoczenia i zdobywania wiedzy. W pracy z najstarszą grupą duże znaczenie mają własne zainteresowania nauczycielki, jej wiadomości techniczne, historyczne, geograficzne, przyrodnicze (poszerzone przez lekturę książek i czasopism popularnonaukowych). Stosowane metody pracy powinny szerzej uwzględniać treści przyswajane drogą słowną podczas omawianie ilustracji, które przemawiają do wyobraźni, pobudzają do myślenia, a także wywołują zaciekawienie życiem ludzi w różnych regionach Polski i w innych krajach, nieznaną przyrodą i wytworami nauki i techniki. Kontakty okolicznościowe nauczyciela z dziećmi bogacą się o nowe treści. Stawiane przez dzieci pytania dotyczą często różnych dziedzin i są nieraz tak zaskakujące, że trudno jest znaleźć natychmiastową odpowiedź. Dobrze jest wtedy „odłożyć sprawę na jutro”, odwołując się do przyniesionego albumu, czy atlasu lub w obecności dziecka posłużyć się encyklopedią. Czasem trzeba wyjaśnić, że na takie pytania dokładnie mógłby odpowiedzieć tylko lekarz, inżynier czy inny specjalista. Dzięki temu zrozumieją one stopniowo, że wiedza jest rozległa, wymaga specjalnych studiów, a informacje można czerpać z różnych źródeł.

U wielu dzieci sześcioletnich obserwuje się spontaniczne zainteresowanie znakami graficznymi, samodzielne wysiłki, aby je rozpoznawać i odczytać – dążenie do zdobycia umiejętności bezpośredniego korzystania ze słowa pisanego. Podobnie coraz większe zadowolenie sprawia dzieciom rozwiązywanie prostych zadań matematycznych, zawierających elementy abstrakcyjnego myślenia. W związku z wyraźnie zwiększonym zakresem treści dydaktycznych tym bardziej istotne staje się zrównoważenie zadań umysłowych możliwością całkowitego, pełnego i swobodnego wyżycia się ruchowego. Przeciętnie rozwinięte dziecko sześcioletnie ma dużo większą wytrzymałość fizyczną i bardzo znaczną, zwłaszcza u chłopców potrzebą ruchów związaną z wysiłkiem przy pokonywaniu trudności. Zaspokojenie tej potrzeby jest jednym z warunków utrzymania dyscypliny w grupie.

BARDZO WAŻNE:

Wykorzystywanie naturalnej potrzeby ruchu, działania i zdobywania wiadomości, przydzielanie ról i zadań, docenianie dziecka za chęci i wykonywanie zadań!

 

 

 ADAPTACJA DZIECKA W PRZEDSZKOLU

Dzieci, które po raz pierwszy przekroczą progi  Przedszkola czekają duże i bardzo poważne zmiany. Nawet dorośli denerwują się wchodząc w nowe środowisko, idąc do nowej pracy, zmieniając miejsce zamieszkania.

Pamiętajmy, że to co nowe, trudne i nieznane nie zawsze jest złe.

Dajmy dzieciom i sobie szansę. Pamiętajmy, że dziecko ma prawo płakać, pozwólmy mu więc na to – wyraża ono tym swój smutek, rozładowuje napięcie, pokazuje swoją złość i chwilową niechęć.

       Jeśli dziecko płacze mówmy, że będziemy tęsknić i że je kochamy (wielkie magiczne słowo!)

 

Rodzicu!

1. Z uśmiechem witaj wraz z dzieckiem każdy nowy dzień. Wstań wcześniej, nie popędzaj dziecka.

2. Rano przychodź do przedszkola wcześniej, nie na „ostatnią chwilę”, unikaj pośpiechu i nerwowych sytuacji. Wyprawa do przedszkola powinna być raczej spacerem, a nie wyścigiem z czasem!

3. Pozwalaj  dziecku zabrać do przedszkola ulubioną przytulankę (podpisaną).

4. Nie obiecuj swojemu dziecku nagród za pójście do przedszkola, dziecka nie można przekupywać!

5. Nie przeciągaj pożegnania w szatni, pomóż dziecku rozebrać się, pocałuj je, przytul, odprowadź do sali, życz miłej zabawy i przekaż pod opiekę personelowi przedszkola.

6. Nie ulegaj dziecku, nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu; jeśli zrobisz to choć raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko od Rodziców wymusić.

7. Nie obiecuj dziecku, że odbierzesz je po śniadaniu skoro wiesz na pewno, że nie będziesz w stanie tego uczynić.

8. Postaraj się stopniowo wydłużać pobyt dziecka w przedszkolu.

9. Jeżeli dziecko przy pożegnaniu płacze postaraj się, żeby przez kilka dni odprowadzał je do przedszkola drugi rodzic, ten, z którym rozstania są mniej bolesne.

10. Kontroluj, co mówisz w obecności dziecka, zamiast „już” powiedz „teraz”.

11. Nie wypowiadaj się negatywnie w obecności dziecka na temat sytuacji dotyczącej pobytu w przedszkolu.

12. Nie wymagaj od dziecka, by po przyjściu do domu natychmiast opowiadało o przedszkolu, poczekaj, aż samo zacznie mówić.

13. Nie pytaj, co i ile dziecko zjadło, ale z kim i w co się bawiło oraz jak spędziło czas.

14. Chwal dziecko jak najczęściej, np. za pięknie wykonany rysunek w przedszkolu, za powitanie z uśmiechniętą buzią (w czasie wychodzenia z przedszkola).

15. Pamiętaj: żegnaj i witaj swoje dziecko zawsze z uśmiechem! Nie płacz w obecności dziecka!

16. Systematycznie kontaktuj się z nauczycielami, pytaj!

 

Adaptacja przebiega jednak w bardzo zróżnicowanym tempie, w indywidualny sposób, charakterystyczny dla każdego dziecka. Uzależnione jest to między innymi od predyspozycji psychicznych dziecka, jego doświadczeń społecznych i emocjonalnych w rodzinie, umiejętności oraz od podejścia dorosłych. Różne są też przejawy adaptacji dzieci do nowych warunków życia.

Podstawą procesu adaptacji jest przygotowanie dziecka w różnych sferach: emocje, samodzielność w zakresie samoobsługi. Pomogą w tym proste zabawy z dzieckiem w zakładanie ubranek, fartuszka, kapci, bucików. Ćwiczmy z dzieckiem sprzątanie zabawek, odkładanie przedmiotów na wyznaczone miejsca oraz samoobsługę higieniczną. Pamiętajmy, że trzeba dziecku dać szansę się wykazać! Takie zabawy i ćwiczenia wymagają od Rodziców spokoju, wyciszenia, a od dziecka ciągłych powtórek.

Pamiętajmy, dziecko samodzielne samoobsługowo jest pewniejsze w kontaktach z rówieśnikami oraz z dorosłymi. Takie dziecko osiąga małe sukcesy, które podbudowują Jego wiarę w siebie i swoje umiejętności. Uciecha z samodzielnych prostych osiągnięć jest bezcenna.

UWAGA:

Każde dziecko ma swój ustalony w domu rytm dnia. Ten rytm, do którego maluch jest przyzwyczajony ulegnie radykalnej przemianie. Przedszkolak musi się przyzwyczaić do nowych, zupełnie odmiennych warunków panujących w przedszkolu. Usprawniajmy dzieci i pozwólmy na odrobinę samodzielności. Należy dać dziecku czas na adaptację.

             Rodzicu, nie rezygnuj przy pierwszej nieudanej próbie, każdego dnia będzie lepiej!

                       Dzieci często są szybciej gotowe do przedszkola niż ich Rodzice.

Bardzo ważna dla poczucia bezpieczeństwa dziecka jest  uczciwość i punktualność Rodzica.

Co można zrobić dla dziecka, aby ułatwić mu proces adaptacji:

• otoczyć Je spokojem i miłością

• ćwiczyć Jego samodzielność i trening higieniczny

• rozwijać Jego sprawność ruchową

• nie przeładowywać Go zajęciami dodatkowymi

• nie straszyć Go przedszkolem

• pokazać Mu budynek przedszkola i jego otoczenie.

 

 

Wskazówki dla rodziców

Nie spiesz się rano przed wyjściem do przedszkola (dziecko będzie spokojniejsze, a następnego dnia nie będzie
     miało  przykrych wspomnień).

Pozwól dziecku zabrać ze sobą ulubioną maskotkę, będzie czuło się bezpieczniej.

Bądź spokojny, uśmiechnięty i opanowany rozstając się ze swoją pociechą (dziecko wyczuwa niepokój).

Nie przeciągaj pożegnania w szatni; pomóż dziecku rozebrać  się, pocałuj je i wyjdź.

Nie zabieraj dziecka do domu kiedy płacze przy rozstaniu; jeśli to zrobisz-będzie wiedziało, że łzami można
     wszystko wymusić.

Jeżeli rozstania z mamą będą bardziej bolesne postaraj się żeby przez kilka dni odprowadzał je tata.

Bądź słowny w obietnicach składanych dziecku (odbieraj pociechę kiedy obiecałeś przyjść).

Nie strasz dziecka przedszkolem, nauczycielem czy dyrektorem (pracownicy przedszkola również pragną dobra
     Twojego​ dziecka).

Nie oczekuj od dziecka, żeby zaraz po przyjściu do domu opowiedziało co wydarzyło się w przedszkolu ( to
     powoduje niepotrzebny stres).

Staraj się czynnie uczestniczyć w życiu przedszkola – dziecko czuje się bezpieczniej widząc Twoje dobre , otwarte
     relacje z nauczycielem.

Wszystkie wątpliwości lub pytania kieruj do wychowawcy – współpracuj ze specjalistami.

  Wszystkim Rodzicom życzymy spokojnej i szybkiej adaptacji dzieci do warunków przedszkola.

 

 

KIEDY NALEŻY ZGŁOSIĆ SIĘ DO LOGOPEDY?

Szanowni Rodzice!

Koniecznie udajcie się do logopedy, gdy u swojego dziecka zaobserwujecie następujące symptomy:

– u dziecka do 12 miesięcy:

•nie głuży i nie gaworzy

•nie reaguje na dźwięki otoczenia

•nie rozumie i nie wykonuje prostych poleceń

•nie mówi prostych sylab np.: ta-ta, pa-pa, ma-ma, ba-ba.

– u dziecka do 2 roku życia:

•nie mówi prostych słów

•nie naśladuje odgłosów zwierząt i otoczenia

•mówi mało i niechętnie

•nie wymawia samogłosek ustnych: a, o, e, i, u, y oraz spółgłosek: p, b, m, d, t, n , a także zmiękczonych: pi, bi, mi

– u dziecka do 3 roku życia:

•język „wchodzi” między zęby przy wymowie głosek ś, ź, ć, dź lub s, z, c, dz.

•oddycha przez usta i buzia jest ciągle otwarta

•pije z butelki lub ssie smoczek

•nie wymawia samogłosek nosowych: ę, ą i spółgłosek: w, f, wi, fi, ś, ź, ć, dź, ń, l, li, k, g, ch, ki, gi, chi, j, ł

– u dziecka do 4 roku życia:

•mowa jest nie zrozumiała dla otoczenia

•nie wymawia głosek s, z, c, dz zastępując je głoskami ś, ź, ć, dź.

•ma trudności z nazywaniem przedmiotów

•nie buduje prostych zdań

•ma trudności z zapamiętywaniem wyrazów, zdań, wierszyków

– u dziecka do 5 roku życia:

•nie wymawia głosek sz, ż, cz, dż

•nie podnosi czubka języka do podniebienia

•nie potrafi podzielić wyrazu na sylaby

•myli podobnie brzmiące głoski i wyrazy np.: półka – bułka, koza- kosa, Tom – dom

•w wypowiadanych zdaniach pojawiają się błędy gramatyczne

•przekręca trudne wyrazy

– u dziecka do 6 roku życia:

•nie wymawia poprawnie głoski r oraz innych głosek

•nie potrafi podzielić wyrazu na sylaby i głoski

•nie różnicuje liter

•nie rozumie kontekstu sytuacyjnego

– u dziecka między 7 – 10 rokiem życia:

•nie wymawia prawidłowo wszystkich głosek

•w wypowiedziach ustnych i pisemnych pojawiają się błędy gramatyczne

•myli podobnie wyglądające i brzmiące litery

•czyta bardzo powoli głoskując treść

•przekręca długie wyrazy

•ma kłopot z przepisywaniem tekstu

•robi dużo błędów ortograficznych

•ma trudność z zapamiętywaniem wierszy

 

Literatura: Gałkowski T., Jastrzębowska G., Logopedia – Pytania i odpowiedzi, tom I, II, Opole 2003

Gałkowski T., Szeląg E., Jastrzębowska G., Podstawy Neurologopedii., Opole 2003

 

O SPOSOBACH ROZWIJANIA ZDOLNOŚCI DO SKUPIANIA UWAGI I MĄDREGO ZAPAMIĘTYWANIA. 

Wspólne oglądanie obrazków ma miejsce w sytuacji, gdy dorosły czyta dziecku książkę. W warunkach domowych zwykle wygląda to tak:

• dorosły siada na kanapie , wskazuje obok siebie miejsce, przytula dziecko do siebie i czyta tekst wybranej przez dziecko książeczki;
• gdy na stronie pojawia się ilustracja, dorosły przerywa czytanie we właściwym miejscu i kieruje uwagę dziecka na obrazek zachęcając: Popatrz…..;
• w ciszy i skupieniu przez chwilę wspólnie patrzą na obrazek i dorosły gestem pokazuje centralną część obrazka mówiąc: Widzisz? ….a następnie przesuwając palec na to, co znajduje się na obrzeżach obrazka mówi : Popatrz jeszcze tu ….. A widziałeś to……. W ten sposób dziecko uczy się obejmować spojrzeniem całość i sensownie;
• na koniec, po przeczytaniu opowiadania dorosły prowadzi rozmowę o tym, co dziecko słyszało i widziało na ilustracji.

 

Zapowiedź wspólnej czynności jest dla dziecka niebywale atrakcyjna. Dziecko wie, że dorosły będzie się tylko nim zajmował a bliskość, ciepło i dotyk daje mu poczucie bezpieczeństwa. Dzięki temu chętniej bierze udział w rozmowie, uważniej słucha i patrzy tam, gdzie pokazuje dorosły. Wspólne oglądanie obrazka i rozmowa o tym ,co on przedstawia umożliwia dłuższe koncentrowanie uwagi na tym, co ważne i uczy dokonywania selekcji dostrzeżonych informacji. Dzięki temu dziecko obejmuje swym umysłem całość obrazka – następuje rozumienie sensu i powiązanie z wcześniej usłyszanym fragmentem opowiadania. Rozmowa na temat tego, co zostało przeczytane i obejrzane pozwala lepiej zapamiętać wiadomości, które zostały wypowiedziane głośno. Dlatego tak ważne są dziecięce pytania i odpowiedzi dorosłych. Razem tworzy to całość i układa się w miłą rozmowę. Dlatego należy pamiętać o tym aby dzieci nie karcić, stale nie poprawiać. Jeżeli dziecko wypowie się niepoprawnie gramatycznie dobrze jest powtórzyć dziecięce pytanie lub wyjaśnienie w poprawnej wersji i stwierdzić: Tak chciałeś powiedzieć. Zapewniam, że dziecko skorzysta z podanego wzoru.

 

Trzeba także chwalić dzieci za dociekliwość i dążenie do wyjaśnienia tego, czego jeszcze nie wiedzą.

 

O organizowaniu głośnego czytania i wspólnym oglądaniu obrazków.

 

W domu nie będzie z tym kłopotów. Wystarczy wygodny fotel lub kanapa i stała pora korzystna dla skupienia się. Należy zadbać również o dobre oświetlenie, gdyż ma być miło i wygodnie. Warto pamiętać, że przeczytanie jednej strony tekstu trwa około 3 minut. Do tego dochodzi jeszcze oglądanie obrazków, wykonywanie poleceń a także udzielanie odpowiedzi na dziecięce pytania. Dlatego na to wszystko trzeba zarezerwować odpowiednio dużo czasu.

 

 

 

WIELKA MOC BAJEK 

 

Bywa, że dziecko czegoś się boi lub czymś martwi, a Ty nie wiesz, jak mu pomóc. Prawdziwym ratunkiem okazuje się specjalnie skonstruowana bajka. Przedstawię kilka wskazówek, które ułatwią tworzenie bajek pomagających rozwiązać problemy Twojego dziecka. Siła tkwiąca w terapeutycznych bajkach bazuje na następujących przesłankach:

1. Moc wyobraźni

Od wieków wyobraźnia i wyobrażenia były istotnymi źródłami mądrości, uzdrawiającej siły dla kogoś, kto miał problemy. Należy pamiętać, że umiejętności wizualizacyjne i wyobrażeniowe człowieka są ogromne. Jest to jedna z cech, która różni gatunek ludzki od innych istot żywych. Wyobraźnia wpływa na naszą fizjologię (np. wyobrażając sobie cytrynę powodujemy, że następuje wydzielanie śliny i jej napływanie do ust) oraz reakcje emocjonalne (np. wyobrażenie sobie, że ktoś, kogo kochamy choruje, powoduje autentyczne pogrążenie się smutku z tego powodu). Moc wyobraźni jest ogromna, nie sposób jej przecenić.

2. Odwrażliwianie

Odwrażliwianie jest jedną z technik behawioralnych, polegającą na uczeniu się reagowania na lękotwórczy obiekt (np. pająka) odprężeniem, a nie paniką. Odwrażliwianie może odbywać się dzięki wyobrażeniom.

Warto przypomnieć, że strach wywołany określonym obiektem jest naturalną reakcją u dzieci z danej grupy wiekowej – noworodki boją się utraty fizycznego wsparcia, nagłych i głośnych dźwięków; 8-miesięczne dzieci najbardziej boją się rozstania z mamą; w 2-letnich dzieciach strach może wywoływać spłukiwanie sedesu, wypuszczanie wody z wanny; 3-letnie dzieci boją się postaci z wyobraźni; 4-letnie dzieci strachem napełnia ciemność.

3.Modelowanie

Kolejna z technik behawioralnych, która polega na uczeniu przez demonstrowanie. Model prezentuje sposób radzenia sobie z problemem, aktualnie przeżywanym przez dziecko. Modelowanie może polegać na rzeczywistym pokazie lub na wyobrażeniu sobie konkretnej sytuacji. Kiedy dziecko wyobraża sobie osobę, która z powodzeniem wychodzi z trudnej dla siebie sytuacji, samo nabiera wiary, że jemu także się uda, ponadto uczy się, jak sobie poradzić z danym problemem.

4. Identyfikacja

Utożsamianie z bohaterem bajki pozwala na przejęcie jego zachowania, które doprowadziło do rozwiązania danego problemu w określony sposób.

Tworzenie bajki i korzyści z niej płynące:

Dziecku trudno mówić o swoich problemach. Nie potrafi zwrebalizowac swojego strachu, a czasem nawet go rozpoznać. Może też obawiać się, że jeśli wyrazi strach słowami, wówczas on się nasili (dziecko stosuje w tym wypadku „magiczne myślenie”). Spójrz na świat oczami swojego dziecka.

Bohater bajki musi być bardzo podobny do Twojego dziecka, ale nie może być nim. Przede wszystkim należy zmienić imię głównej postaci opowiadania, zabieg ten da dziecku poczucie bezpieczeństwa. Inne szczegóły z życia dziecka powinny być bardzo bliskie oryginału (np. opis pokoju, zabawek, itp.) lub zgodne z nim całkowicie (np. wiek). Bohaterem bajki może też być zwierzątko, które dzielnie radzi sobie z określonymi trudnościami (najlepiej bliskie dziecku lub podobne do niego). W każdym z przypadków dziecko powinno identyfikować się z bohaterem bajki.

Poczucie bezpieczeństwa wywołane przeświadczeniem, że jakaś sytuacja nie zdarzyła się mi (dziecku), tylko komuś innemu, sprawia, że można ją przemyśleć, zbliżyć się do niej, lepiej zrozumieć samą sytuację oraz uczucia jej towarzyszące.

Słuchanie o przeżyciach kogoś, kto doświadcza czegoś podobnego jest pocieszeniem. Dziecko zyskuje przekonanie, że nie jest samo, nie tylko ono przeżywa dany problem.

Działanie terapeutyczne ma już samo spędzanie czasu z rodzicami. Niezależnie od treści historii, dziecko doznaje uczucia przyjemnej, uspokajającej bliskości z jednym z rodziców. Treść opowiadania pomaga dziecku w pokonywaniu kłopotów, a jednocześnie wzmacnia więź pomiędzy dzieckiem i rodzicami.

Opowiadanie powinno być bliskie temu, co dzieje się w życiu dziecka, jego zakończenie zależne jest od wyobraźni rodzica. Istotne jest, aby zakończenie bajki było pozytywne (należy dać dziecku nadzieję, że zdoła znaleźć wyjście ze swoich kłopotów). Dziecko, które nie wierzy, że uda mu się rozwiązać dany problem, nie znajdzie motywacji do wysiłku, żeby coś zmienić, podda się.

Droga do pozytywnego zakończenia bajki będzie z pewnością inna w każdej historii. Musi to być coś, co Wasze dziecko będzie mogło przyjąć i wykorzystać (może wynikać z praktycznej techniki – np. odwrażliwiania, może też wynikać z wiedzy, np. że nawet ogromny smutek z czasem osłabnie i stanie się możliwy do zniesienia).

Dziecko może wykorzystać to, czego się nauczyło na podstawie jednej z bajek i posłużyć się tą wiedzą w wypadku innych trudności.

Pamiętaj, że odpowiednio skonstruowana bajka jest bardzo skuteczna, pozwala dziecku dowiedzieć się czegoś o sobie i swoich problemach. Dzięki bajce dziecko czuje się silniejsze, przekonuje się, że ma wsparcie i jest rozumiane przez najbliższą sobie osobę – przez rodzica.

Literatura:
D. Brett, „Bajki, które leczą”, GWP, Gdańsk 2007

M.Molicka, „Bajki terapeutyczne”, Media Rodzina, Poznań 1999

 

 

    Dojrzałość szkolna

„Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki – uczy się potępiać.
Jeśli dziecko doświadcza wrogości – uczy się walczyć.
Jeśli dziecko musi znosić kpiny – uczy się nieśmiałości.
Jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone – uczy się doceniać innych
Jeśli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa – uczy się ufności.
Jeśli dziecko żyje w atmosferze miłości – uczy się tego, jak znaleźć miłość w świecie.”

Rodzice dzieci 6 letnich, które wkrótce zostaną pierwszoklasistami, zastanawiają się nad tym jak ich dziecko jest przygotowane do podjęcia tego niewątpliwie trudnego obowiązku. Sądzę, że większość rodziców ze spokojem oczekuje na to ważne wydarzenie, ale niewątpliwie są i tacy rodzice, którzy z niepokojem myślą o zbliżającej się nauce szkolnej swojego dziecka. Każda matka i każdy ojciec pragną, aby ich dziecko było dobrym uczniem, by osiągało sukcesy w szkole, a każde dziecko chce mieć dobre oceny, chce być chwalone, wyróżniane, nagradzane. Aby tak się stało, trzeba odpowiednio wcześnie rozpocząć szereg oddziaływań, które mają na celu przygotowanie dziecka do nauki szkolnej. Bardzo pomocne w osiągnięciu gotowości szkolnej są przedszkola i ciężka praca całego sztabu specjalistów: wychowawcy, pracowników z poradni psychologiczno pedagogicznej (logopedy, psychologa czy pedagoga). Wielu rodziców próbuje swoim pociechom ułatwić start w „dorosłe życie”. Są to Ci rodzice, którzy obserwując swoje dziecko odczuwają podniecenie, niepokój i niepewność. Dotyczy to zazwyczaj tych rodziców, którzy zauważają, że ich dziecko nie lubi rysować, że płacze przy szlaczkach, nie potrafi złożyć z liter prostego wyrazu, wyróżnić głosek w wyrazie, że pisze literki lub cyferki w odwrotnym kierunku (tzw. pismo lustrzane). Niektórych rodziców niepokoją takie zachowania jak niechęć przebywania z innymi dziećmi, nieśmiałość lub nadruchliwość, konflikty z rówieśnikami, lęk przed szkołą, niewyraźna mowa dziecka, dziecinność, powolność. Faktycznie nie wystarczy umiejętność czytania, liczenia, pisania, by dziecko mogło osiągać sukcesy w szkole. Na powodzenie szkolne wpływa wiele czynników, wzajemnie ze sobą powiązanych. Dziecko przekraczające próg szkolny, powinno posiadać zespół umiejętności przydatnych w szkole, określanych jako dojrzałość szkolna. 

Dojrzałość szkolna to gotowość dziecka do rozpoczęcia systematycznej nauki, to gotowość do wejścia w nowe obowiązki i nowe środowisko. Tym pojęciem określa się zarówno dojrzałość umysłową, społeczną i emocjonalną.

Dojrzałość umysłowa dziecka przejawia się w zainteresowaniu nauką, zwłaszcza czytaniem, pisaniem, liczeniem, zaciekawieniem zjawiskami zachodzącymi w najbliższym otoczeniu. Dziecko dojrzałe umysłowo potrafi skupić uwagę przez dłuższy czas na tej samej czynności, potrafi z uwagą śledzić treść opowiadanej czy czytanej bajki. Jego mowa jest poprawna pod względem artykulacyjnym, a słownictwo jest na tyle bogate, że bez problemu potrafi porozumiewać się z innym. O poziomie umysłowym dziecka mogą świadczyć jego rysunki. Rysunki dzieci dojrzałych są bogate w treść, kolory, zawierają dużo szczegółów, są prawidłowo rozmieszczone na kartce. Przy odwzorowywaniu zachowany jest właściwy kierunek, od lewej do prawej strony kartki. 

Dziecko dojrzałe społecznie prawidłowo nawiązuje kontakty z rówieśnikami i dorosłym, potrafi współżyć w zespole, przestrzegać reguł życia w grupie rówieśniczej, przestrzegać zawartych umów. Charakteryzuje go zdyscyplinowanie, obowiązkowość, samodzielność. Od 6 latka wymaga się zrozumienia prostych sytuacji społecznych i rozeznanie, co jest dobre, a co złe (np. że nie wolno krzywdzić innych, niszczyć cudzej własności, przywłaszczać sobie znalezionych rzeczy). Dziecko dojrzałe społecznie dobrze się czuje w nowym środowisku szkolnym, z chęcią podejmuje zadania na rzecz innych np. dyżury. 

Dojrzałość emocjonalna to zdolność do przeżywania bogatego i zróżnicowanego świata uczuć, to odpowiednia do wieku umiejętność panowania nad swoimi emocjami i kontrolowania ich. Dziecko dojrzałe emocjonalnie odczuwa więź ze swoją grupą, z panią. Dziecko niedojrzałe emocjonalnie jest wybuchowe, drażliwe, agresywne, złości się lub płacze z błahego powodu, często popada w konflikty z kolegami. Może też być zahamowane, zalęknione, niepewne, napięte, nadwrażliwe, płaczliwe. Taki typ dziecka boi się głośniejszych uwag nauczyciela nawet, gdy nie dotyczą ich samych. U większości dzieci uczęszczających do przedszkola gotowość do podjęcia nauki szkolnej dokonuje się niepostrzeżenie i nie wymaga specjalnych zabiegów ze strony rodziców. Bowiem cała praca wychowawcza przedszkola, od najmłodszych grup, zmierza do zapewnienia dziecku dobrego startu w szkole. 

Jeśli chcecie Państwo zbadać dojrzałość szkolną dziecka możecie spróbować odpowiedzieć sobie na zamieszczone poniżej pytania. Należy odpowiadać rzetelnie i notować pytania, na które odpowiadamy twierdząco lub przecząco.

1. Czy twoje dziecko zna: 
• imię i nazwisko, 
• adres zamieszkania, 
• imiona rodziców, 
• nazwę zawodu rodziców, jeśli pracują, 
• nazwy zwierząt domowych, 
• nazwę pór roku, dni tygodnia? 

2. Czy potrafi: 
• powiedzieć, jak brzmi pierwsza i ostatnia głoska w prostych słowach: woda, rower, lody, 
• wymówić prawidłowo wszystkie wyrazy (nie ma wady wymowy), 
• powtórzyć dłuższe słowa np. hipopotam, kaloryfer? 

3. Czy rozpoznaje przewidziane programem litery alfabetu? 

4. Czy pod koniec zerówki umie przeczytać prosty nowy tekst (np.: To jest dom. Ola ma psa. )? 

5. Czy rysując posługuje się zawsze tą samą ręką (prawą lub lewą)? 

6. Czy prawidłowo trzyma ołówek (chwyt pęsetkowy - między palcem wskazującym i kciukiem, lekko oparty na palcu środkowym jak na siodełku)? 

7. Czy widząc wzór potrafi go odwzorować, umie narysować znaki podobne do liter? 

8. Czy jest w stanie narysować rysunek człowieka zaznaczając głowę, tyłów, ręce, palce i inne szczegóły? 

9. Czy umie narysować rysunek, na którym coś się dzieje (np. Chłopiec bawi się piłką)? 

10. Czy, kolorując obrazki, nie wychodzi poza ich kontur? 

11. Czy dobrze zapamiętuje wierszyki i piosenki? 

12. Czy potrafi skakać na jednej nodze, rzucać i łapać piłkę? 

13. Czy umie ubrać się bez pomocy dorosłego, wiązać sznurowadła, zapiąć guziki? 

14. Czy sprawnie posługuje się nożycami, tnie po linii prostej, falistej i łamanej? 

15. Czy umie opowiedzieć, co wydarzyło się w domu lub w przedszkolu, posługując się prawidłowo zbudowanymi zdaniami? 

16. Czy potrafi określić, których elementów jest więcej, a których mniej? 

17. Czy rozpoznaje cyfry od 1 - 10 i potrafi na konkretach, np. patyczkach wykonać proste działania, np. 5+2=, oraz wstawić odpowiedni znak matematyczny: <, >, =, np. 8 7

18. Czy umie powstrzymać się od głosu, gdy pytanie jest skierowane do innego dziecka? 

19. Czy rozumie i wykonuje polecenia skierowane do całej grupy? 

20. Czy umie pracować w grupie dzieci wykonując wspólne zadanie, np. budowanie z klocków? 

21. Czy potrafi bez rozpaczy rozstać się z rodzicami lub babcią czy nianią? 

22. Czy potrafi zwrócić się do dorosłego z prośbą lub pytaniem? 

23. Czy jest w stanie skoncentrować się na wykonywanym zadaniu przez 30 minut? 

24. Czy umie nazywać swoje emocje, np. co go cieszy, złości, czego się boi?

Jeśli na wszystkie pytania pod koniec zerówki możecie Państwo odpowiedzieć twierdząco można przypuszczać, że dziecko osiągnęło dojrzałość szkolną i jest dobrze przygotowane do podjęcia obowiązków szkolnych. Jeżeli jednak na któreś z pytań musicie powiedzieć „ nie – tego nie potrafi” powinno to skłonić Was do pomocy dziecku w wyrównaniu braków. Czasami wystarczają dwa tygodnie, aby dziecko wyrównało braki. Nie wpadajmy w panikę, ale też nie czekajmy, że dziecko z tego wyrośnie. Jest jeszcze kilka miesięcy, aby popracować nad ewentualnymi trudnościami i brakami. Jeżeli dziecko ma trudności z ubieraniem się mogą mu w tym pomóc rodzice, zachęcając do samodzielności i nie wyręczając w prostych czynnościach. 

Rozmawiajcie państwo z wychowawcą dziecka. Przecież to my posiadamy doświadczenie, dzięki któremu bardzo łatwo potrafimy wychwycić braki i niedociągnięcia. Możemy podpowiedzieć Państwu, jak pracować z dzieckiem w domu lub zaproponować wizytę w poradni psychologiczno - pedagogicznej, aby lepiej przygotować je do szkoły. Warto więc skorzystać z naszej pomocy jeszcze przed pierwszym dzwonkiem, by zaoszczędzić dziecku niepotrzebnych stresów.